Konya'ya Hoş Geldiniz

Vasada Antik Kenti, Beyşehir Gölü’nün güneydoğusu, Suğla Gölü’nün kuzeydoğusunda, Bostandere Mahallesi’nde yer alır. 

Vasada Kenti, antik dönemden itibaren çeşitli kaynaklarda Mistheia, Amblada, İsauria antik yolu üzerinde yer alan Helenistik bir şehir olarak gösterilir. Bu ünlü Roma-Bizans kenti, kendi devrinde bir ana yol ile Seydişehir Kavak ve Kızılca köyleri arasındaki bir diğer ünlü antik yerleşim olan Amblada’ya ve Beyşehir’deki Mistheia’ya bağlıdır. Vasada’dan uzanan bir başka anayol da Bozkır yakınlarındaki İsauria antik kentine kadar ulaşmaktadır.  MS. II-III. yüzyılda parlak bir döneme sahip olan bu kent, oldukça önemli olup Kelkedon Konsül toplantısına 451 temsilci dahi göndermiştir. 

Vasada Antik Kentinde henüz bir kazı çalışması yapılmadığı dönemlerde, Konya Arkeoloji Müzesi’ne 1952 yılında bir Zeus Kabartması ve 1957 yılında bir yüzünde kadın, diğer yüzünde bereket boynuzu kabartması bulunan kalker bir sunak getirilmiştir. Müzeye getirilen buluntular arasında Bizans devrine ait, üzerinde Hz. İsa ve havarilerinin figürlerinin yer aldığı haç biçimindeki bir askı ile Vasada'da basılmış bir Augustus parası da yer almaktadır.

Vasada Antik Kenti’nde bilimsel kazılara başlanılması oldukça ilginç bir hadise ile gerçekleşmiştir. Rivayete göre, 1969’da Bostandere’ye su getirmek üzere Aktepe mevkiinde suyolu açılırken bir tiyatro kalıntısı ile karşılaşılmış, durum derhal Konya Arkeoloji Müzesi’ne bildirilmiştir. Bunun üzerine 1970’te müze müdürlüğü tarafından, Arkeolog Gürbüz Alp başkanlığında tiyatro ve nekropol alanında kazı çalışmaları başlatılmıştır. 1970 yılı eylül ayında yapılan kazılarda Roma Dönemi Amphi Tiyatro’nun oturma alanları, orkestra ve sahne boşluğunun büyük bir kısmı açığa çıkarılmıştır. Nekropol alanında ise pişmiş topraktan yapılmış, Roma devrine ait ağız ve fitil deliği kırılmış bir kandil bulunmuştur.

Doğal bir tepenin at nalı biçiminde düzeltilmesi ile oluşturulmuş olan tiyatronun, 1970’lerde başlayan ve 2 yıl süren ilk kazı çalışmalarında küçük bir kısmı gün yüzüne çıkarılmıştır. İlk kazıdan 39 yıl sonra 2010’da tekrar başlamış olan kazı çalışmaları Konya Müzeler Müdürlüğü Arkeologu Kazım Merter başkanlığında 8 kişilik bir ekip tarafından yürütülmüş ve bu çalışmalarda tiyatronun oturma sıraları, orkestra ve sahne kısmı bütünüyle ortaya çıkarılmıştır. Çıkış merdivenlerinin basamaklarının alt kısmı aslanpençesi şeklinde yapılarak tiyatroya ayrı bir estetik güzellik sağlanmıştır. Oturma sıraları gri andezit taşından yapılmış olup bu taşların getirildiği taş ocağı tiyatronun güneydoğusunda ve kale mevkiinde yaklaşık 2 kilometre mesafede bulunmaktadır. Buradaki kazı çalışmalarında pişmiş topraktan yapılmış emzikli kaplar, gri hamurlu pişmiş toprak çanaklar, kırık camdan yapılmış koku şişeleri, erkek büstü kabartmalı taş eserler, üzüm salkımı kabartmalı seramik parçaları, kemik iğneler, çocuk kabartmalı pişmiş topraktan aplik parçaları bulunmuştur.

M.S. II. yüzyılda en parlak dönemini yaşayan Vasada Kenti’nde yapılan kazılarda ortaya çıkan malzemeler, mimarî parçalar, kitabeler ve yapılar dikkate alındığında Vasada’nın 3 bin kişilik amfi tiyatrosu ile çok önemli bir yerleşim olduğu anlaşılmaktadır. Kazı çalışmaları ile Roma Devri’ne ait bu güzel eser tarihî mirasımıza kazandırılmış olup Vasada Antik Kenti Konya Koruma Kurulu’nun kararıyla 1988 ve 1996 yılında iki kez I. derece Arkeolojik Sit Alanı ilan edilmiştir. Günümüz yerleşimi Bostandere ise Konya Koruma Kurulu tarafından 1996 yılında III. derece Arkeolojik Sit Alanı olarak kabul edilmiştir.